Zięba (Fringilla coelebs) jest ostatnim opisywanym przez nas w cyklu „Skrzydlaci mieszkańcy lasu” gatunkiem. Jest najbardziej pospolitym ptakiem naszych lasów a drugim po skowronku ptakiem Polski. Jej liczebność w naszym kraju szacuje się na 8 mln par.

Zięba to niewielki ptak z rzędu wróblowych z rodziny łuszczakowatych. Wielkością zbliżona jest do wróbla. Samica i samiec różnią się dość mocno wyglądem. W ubarwieniu samca uwagę zwraca popielatoniebieska czapeczka, szarobrązowy płaszcz, ceglaste twarz, pierś i brzuch a także dwa białe paski na skrzydłach. Samica jest zdecydowanie bardziej szara z wyraźnymi dwoma białymi paskami na skrzydłach. U obu płci cechą diagnostyczną jest oliwkowy kuper.


Łatwą cechą umożliwiającą bezbłędne rozpoznanie zięby jest jej głos – charakterystyczny, donośny a jednocześnie bardzo często słyszany. Według ludowej interpretacji brzmi w dwojaki sposób: „my-ślisz-żem-cię-na-śliw-kach niewidział?!” lub „cze-kaj-czek-kaj-cośzrobiła-awidzisz?!” Ten zapis bardzo trafnie oddaje śpiew zięby. Posłuchajmy nagrania:



Zięba zamieszkuje różne środowiska, ale zawsze związana jest z drzewami. Spotkać ją można zarówno w rozległych lasach jak i małych śródpolnych zadrzewieniach, w parkach, ogrodach, na cmentarzach i w alejach drzew. W sprzyjających warunkach osiąga bardzo duże zagęszczenie – nawet dwie pary na każdym hektarze. Oznacza to, że co 50 m znajduje się gniazdo zięby. Dla porównania terytorium lęgowe pary kosów to 1 ha, puszczyka i dzięcioła czarnego – 200 ha a bielika, największego ptaka Polski, to ok. 10 000 ha.

Zięba jest zasadniczo gatunkiem przelotnym. Zwykle opuszcza nasz kraj w październiku a wraca w marcu. Zimę spędza na południu i zachodzie Europy. W dobie ocieplenia klimatu powszechnym już stało się zimowanie pewnej części populacji na terenie Polski.


Zimę w naszym kraju coraz częściej spędza też jer (Fringilla montifringilla), kuzyn naszej zięby. To pięknie ubarwiony ptak - szyja i pierś są pomarańczowe, zaś brzuch jest biały. W okresie zimowym głowa i plecy samca są ciemnopopielate, zaś wiosną przyjmują elegancką czarną barwę. Kuper w każdej szacie jest biały. Jest to gatunek północny, gniazduje w Skandynawii i na Syberii, u nas pojawiał się jedynie na przelotach a obecnie dość powszechnie również w okresie zimowym.

Nadleśnictwo Strzebielino na terenie przez siebie zarządzanym wyznaczyło powierzchnie referencyjne : w pierwszej kolejności wyznaczono  powierzchnie w stanie zbliżonym do naturalnego. Powierzchnie referencyjne są trwale pozostawione bez ingerencji w stanie naturalnym, z wyjątkiem działań podyktowanych nadrzędnymi wymogami bezpieczeństwa publicznego.  W przypadku wystąpienia katastrofy naturalnej reżim ochronny w wyznaczonych powierzchniach referencyjnych może ulec złagodzeniu w celu niwelacji jej skutków lub przywrócenia funkcji powierzchni referencyjnej.

Powierzchnie referencyjne zostały oznaczone na mapie.

Mapa znajduje się poniżej z możliwością pobrania.

 Mapy powierzchni referencyjnych i obszarów o szczególnych wartościach ochronnych (HCV)

Identyfikacja obszarów oparta jest na podstawie „Krajowych Ram Szczególnych Wartości Ochronnych dla Polski”. Wyróżnia ona następujące szczególne wartości ochronne:

HCV 1 – Różnorodność gatunkowa. Koncentracja różnorodności biologicznej z uwzględnieniem gatunków endemicznych oraz gatunków rzadkich i zagrożonych, która jest znacząca na poziomie globalnym, regionalnym lub krajowym.

HCV 2 – Ekosystemy i mozaiki na poziomie krajobrazu. Nienaruszone krajobrazy leśne oraz ekosystemy i mozaiki ekosystemów występujące na poziomie krajobrazu, które są znaczące na poziomie globalnym, regionalnym lub krajowym, które dodatkowo zawierają zdolne do przeżycia populacje większości naturalnie występujących gatunków, z ich naturalnym wzorem rozmieszczenia i zagęszczenia.

HCV 3 – Ekosystemy i siedliska. Rzadkie lub zagrożone ekosystemy, siedliska lub ostoje.

HCV 4 – Kluczowe usługi ekosystemów. Podstawowe usługi ekosystemów w sytuacjach kluczowych, włączając w to ochronę zlewni wodnych i kontrolę erozji wrażliwych gleb i zboczy.

HCV 5 – Potrzeby społeczności lokalnych. Miejsca i zasoby o fundamentalnym znaczeniu dla zaspokojenia podstawowych potrzeb społeczności lokalnych lub ludności rdzennej (w zakresie środków do życia, odżywiania, wody) zidentyfikowane poprzez zaangażowanie tych społeczności.

HCV 6 – Wartości kulturowe. Miejsca, zasoby, siedliska i krajobrazy o globalnym lub krajowym znaczeniu kulturowym, archeologicznym lub historycznym i/lub kluczowym znaczeniu kulturowym, ekologicznym, ekonomicznym lub religijnym/uświęconym dla tradycyjnej kultury lokalnych społeczności lub ludności rdzennej, zidentyfikowane poprzez zaangażowanie tych społeczności lub ludności rdzennej.

Zgodnie z Przejściowym Standardem Odpowiedzialnej Gospodarki Leśnej FSC dla Polski (FSC-STD-POL-02-2024) Nadleśnictwo Strzebielino  wyznaczyło obszary HCV .

W celu wzięcia udziału w konsultacjach prosimy o wypełnienie formularza. Formularz zgłaszania uwag i wniosków znajduje się w materiałach do pobrania.

Nadleśnictwo jest otwarte na przyjmowanie propozycji włączania nowych obszarów do kategorii HCV. Konsultacje społeczne mają charakter ciągły.

Informujemy, że uczestniczymy w procesie wznowienia certyfikatu  odpowiedzialnej gospodarki leśnej wg systemu FSC - Forest Stewardship Council®.

Certyfikat FSC jest gwarancją prowadzenia trwałej i zrównoważonej gospodarki leśnej.

W związku z przystąpieniem do wznowienia certyfikatu FSC, na stronie Nadleśnictwa Strzebielino, w zakładce Nasza praca – certyfikaty znajdują się informacje dotyczące wyznaczenia powierzchni referencyjnych (powierzchnie trwale pozostawione bez ingerencji człowieka), a także obszary o szczególnych walorach przyrodniczych HCV, które podlegają konsultacjom społecznym.