Asset Publisher Asset Publisher

Kapturka i cierniówka

Skrzydlaci mieszkańcy lasu

Już są, już powróciły z zimowisk! Pokrzewki, bo o nich będzie dziś mowa, reprezentowane są u nas przez 5 gatunków: kapturkę, cierniówkę, gajówkę, jarzębatkę i piegżę. Rozpoznawanie poszczególnych gatunków wygląda różnie, co prawda kapturka posiada charakterystyczną czapeczkę, ale  pozostałe są dość mocno do siebie podobne i najlepszą cechą diagnostyczną jest ich głos. Śpiewają wyjątkowo pięknie, w zasadzie można je postawić zaraz za słowikami, ale faktem jest, że głosy godowe pokrzewek są zmorą wszystkich poczatkujących obserwatorów ptaków, próbujących opanować niełatwą sztukę rozpoznawania gatunków po głosie. Cały ten proces wydaje się dość prosty i klarowny, dopóki nie przylecą właśnie pokrzewki.
Samica kapturki
Z tego grona najbardziej pospolita jest kapturka czyli pokrzewka czarnołbista (Sylvia atricapilla). Jej liczebność w Polsce szacuje się na ok. 4 600 000 par a to oznacza, że jest czwartym najbardziej pospolitym ptakiem Polski!  Informacja ta dla wielu może być zaskoczeniem, ale znajomość głosu pozwala stwierdzić jej obecność niemal w każdym zakątku lasu, parku czy ogrodu. Posłuchajmy zatem:
Głos kapturki

Rozpoznanie kapturki po wyglądzie nie powinno nastręczać większych trudności, bo mimo że jest ptakiem niewielkim i raczej szaro ubarwionym, posiada charakterystyczną czapeczkę, czarną u samca, rdzawą u samicy.
Gniazdo zakłada nisko nad ziemią, dobrze ukryte wśród gęstej roślinności. Pisklęta karmione wysokokalorycznym pokarmem, na który składają się głównie owady i gąsienice, są doskonale przystosowane do szybkiego przyjmowania pokarmu – niewielkie ciałko za pośrednictwem długiej szyi połączone jest z głową zaopatrzoną w wielki dziób, gotowy w każdej chwili do przyjęcia kolejnej porcji jedzenia. Często karmione rosną bardzo szybko i już po 10-14 dniach opuszczają gniazdo, zmniejszając tym samym ryzyko ataku ze strony drapieżników.
Cierniówka (Fot. J. Kuczyńska)
Drugą pod względem liczebności krajową pokrzewką jest cierniówka (Sylvia communis). Z liczebnością ok. 2 650 000 par zajmuje 9 miejsce na liście najbardziej pospolitych ptaków Polski. Jej ulubione siedliska to skraj lasu, śródpolne miedze i zakrzaczenia oraz pobocza dróg. Ubarwiona jest raczej szaro, wyróżniają ją jedynie rdzawe skrzydła. Głos jest dość prosty i powtarzalny, opisać go można słowami: ti-tu-ri-tu-tu. Posłuchajmy
Głos cierniówki


Bodajże najlepszym śpiewakiem wśród pokrzewek jest gajówka zwana kiedyś pokrzewką ogrodową (Sylvia borin). Jej piosenka to seria melodyjnych, fletowych i szczebiotliwych dźwięków, przeplatających się nawzajem, tworzących serię szybkich i wesołych „zawijasów”. Z wyglądu nie wyróżnia się niczym szczególnym, to niewielki, raczej szaro ubarwiony ptaszek, skrywający się w gęstwinach leśnych młodników. Posłuchajmy zatem jej śpiewu: