Asset Publisher
Od małego drzewka do wielkiego lasu
Las, podobnie jak człowiek, rodzi się, dorasta, dojrzewa, starzeje się i umiera. Z nasion rodzi się las, ale zanim z maleńkiego nasionka wyrośnie potężne drzewo, upłynie wiele lat. W tym czasie las wymaga nieustannej troski i zabiegów co najmniej trzech pokoleń leśników. Przyjrzyjmy się temu z bliska.
Dojrzałe drzewa obradzają nasiona – niektóre np. sosna czy brzoza co roku, inne np. buk i dąb rzadziej. Te, jeśli trafią na podatny grunt, kiełkują i przy odpowiednich warunkach świetlnych, glebowych i wilgotnościowych zmieniają się w maleńkie drzewka – siewki.
Foto: Nalot bukowy
Foto: Uprawa sosnowa
Ponieważ tak trudno jest uzyskać i utrzymać młody las powstały naturalnie, leśnicy pomagają sobie hodując drzewka w bardziej przyjaznych warunkach – w tzw. szkółkach leśnych. Tam młode pokolenie jest pod troskliwą opieką leśnika – szkółkarza. Ze szkółki jednoroczne lub 2-3 letnie drzewka trafiają do lasu, gdzie sadzi się je w miejscach powstałych po wycięciu starego lasu lub na gruntach rolnych, na których chcemy, aby powstał las. Po posadzeniu drzewek powstaje uprawa. Drzewka sadzone są w dużej ilości – może to być nawet 10 tys. sztuk na 1 hektarze. Oczywiście nie wszystkie dotrwają do końca istnienia lasu. Uprawa i nalot, czyli I faza rozwoju, trwa do momentu, w którym drzewka zaczynają przeszkadzać sobie nawzajem.W tym czasie leśnicy dbają o nowe pokolenie wykaszając chwasty stanowiące poważną konkurencję o pokarm i wodę. Nieco później rozpoczyna się silna rywalizacja pomiędzy drzewkami. Konkurencja ta prowadzi do śmierci drzew chorych, słabych, gorzej przystosowanych. To takie drzewka wycina się podczas zabiegów pielęgnacyjnych zwanych czyszczeniami wczesnymi. W czyszczeniach usuwa się również drzewka należące do gatunków niepożądanych w uprawie, a także drzewka wadliwe oraz przeszkadzające innym. Redukuje się tym samym ilość drzew.
Foto: Młodnik sosnowy
Młodnik to las wymagający szczególnej opieki. To tak jak z młodzieżą – jeśli wykażemy cierpliwość i troskę, w przyszłości będzie ona naszą chlubą. Na tym etapie leśnicy poprzez usuwanie drzew najgorszych, chorych, obumierających i szkodliwych leśnych egoistów rozpierających się na boki, pomagają przetrwać drzewkom najlepszym. By las uodpornił się na przeciwności losu, należy go silnie przerzedzić. Ilość drzewek na 1 hektarze zmniejsza się nawet o połowę w stosunku do ilości drzewek posadzonych. Zabieg ten zwany jest w języku leśników czyszczeniami późnymi.
Czas trwania tego etapu życia lasu jest różny i zależy od specyficznych cech każdego gatunku. Sosna, brzoza i lipa to gatunki, które rosną szybko i wychodzą z etapu młodnika w wieku 10-15 lat. Buk, dąb i jodła to gatunki rosnące znacznie wolniej i ten etap osiągają w wieku 20-30 lat.
Foto: Drągowina bukowa we mgle
Kolejne dwa etapy w życiu lasu to żerdziowina i drągowina. Drzewka intensywnie przyrastają wtedy na wysokość i na grubość. Przez taki las człowiek może łatwiej przejść, nie obawiając się, że straci oko na wystającej gałęzi. Pnie drzew oczyszczone są już z gałęzi do wysokości człowieka lub wyżej. Ten etap jest szalenie istotny dla przyszłości lasu, gdyż do tego okresu leśnik poprzez właściwe zabiegi pielęgnacyjne może w pełni kształtować cechy jakościowe drzew. Tutaj prowadzi się dalsze prace pielęgnacyjne, polegające na wycinaniu drzew najgorszych, niechcianych a tym samym rozluźnia się zagęszczenie wokół drzew najlepszych. Zabieg ten zwany jest przez leśników trzebieżą wczesną, a wykonuje się go w drzewostanach od 40 roku życia. Ilość drzewek na 1 hektarze wynosi 2500-4000 szt.
Foto: Drzewostan dojrzewający w czasie odwilży
Foto: Las bukowy często odnawia się naturalnie
Został nam już ostatni etap życia lasu – okres starzenia się. Starodrzew osiąga średnice powyżej 50 cm. Rozpoczyna się obumieranie drzew. Mówimy wtedy o dojrzałości rębnej – naturalnej. Drzewostany takie przekroczyły okres najlepszego drewna użytkowego, ponieważ rozpoczęły się procesy destrukcyjne. Takie drzewostany, choć nie spotykamy ich na co dzień, są obecne. Część z nich chroni się jako szczególnie cenne.
Tak przebrnęliśmy wspólnie od narodzin do śmierci lasu. I tak jak u ludzi – niektórym dane jest żyć bardzo długo, innym zaledwie ułamek chwili w przestrzeni czasu