Asset Publisher
Zamiast dziupli czyli o budkach lęgowych
Lubimy i chcemy pomagać. Pozostawiamy w lesie drzewa dziuplaste, ale zagęszczenie drobnych ptaków lęgowych jest bardzo duże, więc sztuczne dziuple, a takimi są budki lęgowe, są chętnie zasiedlane. Jeśli naprawdę chcemy pomóc, warto posiadać na ten temat wiedzę, znać i stosować kilka zasad.
Trzeba wiedzieć, że nie ma uniwersalnej budki dla wszystkich gatunków ptaków. Te o najmniejszej średnicy otworu wlotowego zasiedlają sikory, muchołówki, pleszka i wróble. Nie przegonią ich stamtąd szpak, sóweczka czy kawka, które potrzebują większego otworu wlotowego a przez mniejszy po prostu się nie przecisną. Jeszcze większe budki wykorzystują puszczyk, gągoł czy nurogęć. Półotwarte skrzynki wykorzystuje muchołówka szara, natomiast innego typu budki potrzebuje pełzacz leśny, który w naturze wykorzystuje szczeliny w rozłupanym drzewie czy płat odgiętej kory. Jeszcze inne budki zasiedlają jerzyki i oknówki a także nietoperze i PILCHOWATE.
Konstrukcja budki powinna spełniać kilka istotnych warunków. O średnicy otworu wlotowego już wspomnieliśmy – powinien być dostosowany do wielkości potencjalnego gospodarza. Jego umiejscowienie też jest bardzo istotne – wykonany zbyt nisko znacząco pomniejszy komorę lęgową a jednocześnie ułatwi drapieżnikom wybieranie zawartości gniazda. Im większa komora, tym większe prawdopodobieństwo sukcesu lęgowego. Budka lęgowa musi być regularnie czyszczona a zatem jedna ze ścianek, zwykle przednia, powinna być tak skonstruowana, by móc ją otworzyć i usunąć zawartość, głównie stare gniazdo. Poziomy patyczek przed otworem wlotowym rodem z bajki o wróblu Ćwirku nie jest ptakom potrzebnym, ułatwi natomiast drapieżnikom siadanie i wkładanie głowy głęboko do budki.
Budki lęgowe można wywieszać przez cały rok. Należy przy tym pamiętać o kilku ważnych zasadach.
Skrzynki lęgowe powinny być zawieszone dość wysoko na drzewie, zwykle na wysokości 4-5 m. Bardzo ważna jest strona świata w którą „patrzy” budka. Najlepszymi kierunkami jest wschodni i południowo-wschodni. Budka wywieszona w stronę południową lub zachodnią narażona jest na przegrzanie a pisklęta na śmierć z pragnienia i zbyt wysokiej temperatury. Nie zawieszajmy budek zbyt gęsto, gdyż większość ptaków to gatunki terytorialne, a zbyt duże zagęszczenie doprowadzi do konfliktów. Minimalna odległość między budkami dla tego samego gatunku to 30-50 m.
Budki lęgowe powinny być regularnie czyszczone, najlepiej każdego roku. W naturalnych dziuplach panuje inny mikroklimat, który sprzyja rozkładowi starego gniazda. W sztucznych budkach następuje nawarstwienie gniazda, niekiedy aż po sufit. Zmniejszenie przestrzeni może doprowadzić do przegrzania lęgu. Poza tym znacznie ułatwia to dostęp drapieżnikom takim jak np. kuna czy sroka. Ponadto stare gniazda są dobrym siedliskiem dla licznych pasożytów - usuwając stare gniazdo oczyszczamy budkę z wszystkich niechcianych i dokuczliwych współlokatorów. Właściwym terminem czyszczenia budek jest okres zimowy od połowy października do końca lutego, choć lepiej zrobić to na początku tego okresu.
Zarówno naturalne dziuple jak i budki lęgowe zajmowane są nie tylko przez ptaki. Latem chętnie wykorzystują je szerszenie. Po okresie lęgowym nierzadko wprowadzają się tam myszy a znany jest przypadek, kiedy w czasie czyszczenia budki w jej wnętrzu napotkano… zaskrońca. W okresie zimowym są chętnie wykorzystywane przez ptaki jako miejsce nocnego schronienia.
Konstrukcja budki powinna spełniać kilka istotnych warunków. O średnicy otworu wlotowego już wspomnieliśmy – powinien być dostosowany do wielkości potencjalnego gospodarza. Jego umiejscowienie też jest bardzo istotne – wykonany zbyt nisko znacząco pomniejszy komorę lęgową a jednocześnie ułatwi drapieżnikom wybieranie zawartości gniazda. Im większa komora, tym większe prawdopodobieństwo sukcesu lęgowego. Budka lęgowa musi być regularnie czyszczona a zatem jedna ze ścianek, zwykle przednia, powinna być tak skonstruowana, by móc ją otworzyć i usunąć zawartość, głównie stare gniazdo. Poziomy patyczek przed otworem wlotowym rodem z bajki o wróblu Ćwirku nie jest ptakom potrzebnym, ułatwi natomiast drapieżnikom siadanie i wkładanie głowy głęboko do budki.
Budki lęgowe można wywieszać przez cały rok. Należy przy tym pamiętać o kilku ważnych zasadach.
Skrzynki lęgowe powinny być zawieszone dość wysoko na drzewie, zwykle na wysokości 4-5 m. Bardzo ważna jest strona świata w którą „patrzy” budka. Najlepszymi kierunkami jest wschodni i południowo-wschodni. Budka wywieszona w stronę południową lub zachodnią narażona jest na przegrzanie a pisklęta na śmierć z pragnienia i zbyt wysokiej temperatury. Nie zawieszajmy budek zbyt gęsto, gdyż większość ptaków to gatunki terytorialne, a zbyt duże zagęszczenie doprowadzi do konfliktów. Minimalna odległość między budkami dla tego samego gatunku to 30-50 m.
Budki lęgowe powinny być regularnie czyszczone, najlepiej każdego roku. W naturalnych dziuplach panuje inny mikroklimat, który sprzyja rozkładowi starego gniazda. W sztucznych budkach następuje nawarstwienie gniazda, niekiedy aż po sufit. Zmniejszenie przestrzeni może doprowadzić do przegrzania lęgu. Poza tym znacznie ułatwia to dostęp drapieżnikom takim jak np. kuna czy sroka. Ponadto stare gniazda są dobrym siedliskiem dla licznych pasożytów - usuwając stare gniazdo oczyszczamy budkę z wszystkich niechcianych i dokuczliwych współlokatorów. Właściwym terminem czyszczenia budek jest okres zimowy od połowy października do końca lutego, choć lepiej zrobić to na początku tego okresu.
Zarówno naturalne dziuple jak i budki lęgowe zajmowane są nie tylko przez ptaki. Latem chętnie wykorzystują je szerszenie. Po okresie lęgowym nierzadko wprowadzają się tam myszy a znany jest przypadek, kiedy w czasie czyszczenia budki w jej wnętrzu napotkano… zaskrońca. W okresie zimowym są chętnie wykorzystywane przez ptaki jako miejsce nocnego schronienia.
