Pierwszą dziesiątkę najbardziej pospolitych ptaków Polski otwiera kos.  Jest to o tyle szczególne, że jest w tym gronie ptakiem największym. Ptaki zwykle wykazują zachowania terytorialne a zasada jest taka, że im większy ptak, tym większe terytorium zajmuje co z oczywistych względów przekłada się na jego mniejszą liczebność.

Jest ptakiem powszechnie znanym i chyba tylko wróbel, skowronek, słowik i kruk cieszą się większą popularnością. Z wyglądu podobny jest do SZPAKA, lecz jego ubarwienie jest matowo-czarne a cała sylwetka, w szczególności ogon, wyraźnie dłuższe. Tak wygląda pan kos, natomiast w ubarwieniu pani kosowej dominuje kolor brunatny a dziób nie jest tak jaskrawo żółty.

U kosów obserwujemy ciekawe zjawisko - występują jak gdyby dwie odmiany: leśna, ta bardziej naturalna, płochliwa i druga, nazwijmy ją ogrodowo-parkowa, bardziej tolerująca bliskość człowieka. Ornitolodzy doszukali się jeszcze jednej różnicy – otóż populacja leśna jest raczej wędrowna zaś ogrodowo-parkowa zwykle zostaje z nami na zimę.

Jego łacińska nazwa brzmi Turdus merula (L.) zaś wcześniejsze określenia to: drozd kos i drozd czarny. Z tych nazw jednoznacznie wynika przynależność do rodziny drozdowatych. Jego bliskimi kuzynami są: drozd śpiewak zwany po prostu śpiewakiem, kwiczoł, paszkot, rzadki u nas droździk i jeszcze rzadszy drozd obrożny.

Za co tak bardzo lubimy ptaki? Między innymi za ich śpiew a kos zdecydowanie wyróżnia się w tym gronie. Jego głos to bardzo ładne, fletowe, jakby uroczyste gwizdy. Zaczyna bardzo wcześnie rano a kończy późnym wieczorem i obok RUDZIKA jest jednym z najbardziej wytrwałych solistów. Posłuchajmy:

Co ciekawe, samiec śpiewa tylko do wylęgu piskląt a potem zajęty jest już obowiązkami rodzicielskimi i karmieniem wiecznie głodnych piskląt. Często poluje „na słuch”, przystając na chwilę, by zlokalizować potencjalną ofiarę. Jego letni pokarm to głownie larwy owadów, ślimaki i dżdżownice z którymi niekiedy mocuje się, próbując wyciągnąć je z ziemi. W poszukiwaniu jedzenia energicznie przerzuca liście, robiąc przy tym niemało hałasu. Zimą przechodzi na dietę bardziej wegetariańską w której dominują owoce.

Gniazdo kosa o średnicy 15-20 cm zbudowanie jest głównie ze źdźbeł trawy, łyka i korzonków. Wnętrze wylepione jest ziemią, co odróżnia je od gniazda śpiewaka, które wylepione jest masą drzewną, tworzącą wyraźną skorupkę. Jaja kosa są niebieskawe z licznymi rdzawymi plamkami. Najchętniej gniazduje w młodnikach a więc w lasach niezbyt przez nas lubianych.

Zainteresowanych życiem ptaków leśnych zapraszamy na film „Życie lasu – ptaki”