Cis pospolity (Taxus baccata L.) jest pod wieloma względami drzewem wyjątkowym. Jest reliktem z okresu trzeciorzędu. W przeszłości występował pospolicie a jego przekleństwem były powolny wzrost i atrakcyjne drewno. Zbyt intensywne użytkowanie doprowadziło do drastycznego ograniczenia areału jego występowania. Z tego względu już w 1423 r. król Władysław Jagiełło objął go ochroną gatunkową. Dla wielu stał się symbolem ochrony gatunkowej roślin.

Rośnie bardzo wolno. 30-letnie cisy osiągają wysokość zaledwie 3-4 m. Jego przyrost na grubość jest również niewielki i nierzadko wynosi jedynie 1 mm rocznie. Ten powolny wzrost przekłada się natomiast na długość jego życia, gdyż cis należy do liderów długowieczności. Najstarsze drzewo w Polsce to właśnie cis w Henrykowie a jego wiek szacuje się na  ok. 1250 lat. Takiego wieku nie osiągnęło u nas żadne inne drzewo.

Wiele osób może zdziwić fakt zakwalifikowania go do grona drzew, gdyż zwykle widzimy go w formie krzewu. Faktycznie przez wiele lat, a w przypadku cisa jest to wyjątkowo długi okres,  przyjmuje formę krzewiastą o wielu powyginanych pniach. W naszych warunkach jest w stanie osiągnąć wysokość 20 a już naprawdę sporadycznie 30 m.

Rozpoznać go nietrudno – jego igły są skórzaste ale miękkie w dotyku, z wierzchu intensywnie zielone i błyszczące, od spodu natomiast jaśniejsze i matowe. Jest gatunkiem dwupiennym co oznacza, że niektóre osobniki są „dziewczynami” a inne „chłopakami”.  Na osobnikach żeńskich jesienią wykształcają się owocki. Są to niewielkie nasionka otoczone czerwoną, słodkawą osnówką. Cały cis jest rośliną trującą. Dzieje się tak za sprawą alkaloidu pod nazwą taksyna. Jedyną częścią pozbawioną tej substancji jest czerwona osnówka nasionka.

Występowanie cisa w lesie jest rzadkością a dla gospodarza sporą nobilitacją. W Polsce spotkać go możemy w pasie północnym i południowym. Zasadniczo rośnie jedynie w rezerwatach przyrody a tych chroniących cisa mamy w naszym kraju 33 o łącznej powierzchni ok. 800 ha. Na Kaszubach najokazalsze jego skupisko występuje w rezerwacie „Choczewskie cisy”. W skali światowej rośnie tylko na półkuli północnej. Największy drzewostan cisowy znajduje się w rezerwacie „Bastara” w Gruzji. Zajmuje on powierzchnię ok 800 ha a tamtejsze egzemplarze osiągają wysokość do 30 m i wiek 1200 -1500 lat.

Od 2006 roku Lasach Państwowych realizowany jest program restytucji cisa. Pierwszym etapem była inwentaryzacja wszystkich stanowisk tego gatunku, zarówno skupisk jak i pojedynczych osobników. Drugim kluczowym zadaniem jest przywracanie cisa w naturze poprzez sadzenie go na wybranych powierzchniach. 4 takie powierzchnie znajdują się również w Nadleśnictwie Strzebielino.