Asset Publisher Asset Publisher

Skrzyp zimowy i jego rodzina

Rośliny wieczniezielone

Niewiele jest roślin zielnych, które w okresie zimowym zachowują zielona barwę. Do tego wąskiego grona należy skrzyp zimowy (Equisetum hyemale L.). Spotkać go możemy  na wilgotnych łąkach i w podmokłych lasach. Wytwarza proste nierozgałęzione pędy połączone białymi węzłami. W dogodnych warunkach osiąga wysokość 125 cm. Pozostałe gatunki skrzypów obumierają na zimę, stąd spotkanie ich o tej porze roku jest raczej niemożliwe.
 Część skrzypów wytwarza gałązki boczne (Fot. J. Kuczyńska)

Skrzypy to ciekawa rodzina roślin. Są to organizmy bardzo, bardzo stare, pojawiły się na świecie ok. 400 mln lat temu a to oznacza, że są starsze od dinozaurów o ok. 200 mln lat. W czasach swojej świetności osiągały imponujące 40 m wysokości. Obecnie w Polsce występuje 9 gatunków skrzypów z których najbardziej pospolity jest skrzyp polny (Equisetum arvense L.) zaś największe rozmiary osiąga skrzyp olbrzymi (Equisetum telmateia Ehrh.), który dorasta do 2 metrów wysokości.
Kłos zarodnionośny skrzypu polnego (Fot. J. Kuczyńska)

Skrzypy wytwarzają różnego rodzaju pędy: zarodnionośne pozbawione chlorofilu z kłosem zarodnionośnym na wierzchołku, zielone, płone pełniące funkcję asymilacyjną i zielone z kłosem zarodnionośnym na szczycie. Ich charakterystyczne pędy podzielone są na węzły i międzywęźla a wytwarzające gałązki boczne wyglądem przypominają choinkę. Powierzchnia pędów jest szorstka a to za sprawą wykwitów krzemionkowych. Ich ilość jest tak wysoka, że skrzypy są roślinami mało atrakcyjnymi dla roślinożerców. Zawierają także substancje toksyczne jak palustryna i tiaminaza. Posiadają też zadziwiającą zdolność kumulowania złota. W tym zakresie są liderami w świecie roślin – 1 kg pędów może zawierać nawet 0,25 mg złota.

Pędy skrzypów podzielone są na węzły i międzywęźla (Fot. J. Kuczyńska)

Skrzypy od dawna wykorzystywane są w ziołolecznictwie i kosmetyce. Wysoka zawartość krzemu sprawia, że działają korzystnie na skórę i naczynia krwionośne. Często stosowane są do mycia włosów oraz jako preparat do wzmocnienia paznokci. Najlepsze działanie wykazują: skrzyp polny, skrzyp olbrzymi i skrzyp leśny (Equisetum sylvaticum L.). Ziele na materiał leczniczy należy zbierać wczesnym latem.

Mimo obecności substancji trujących skrzyp był w przeszłości rośliną jadalną. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się jadalne bulwki. Są bogate w skrobię i podobno mają przyjemny, słodki smak. W okresach głodu jadano także młode pędy, kłosy zarodnionośne i kłącza.

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP)
Jesteśmy organizacją z ponad 90 letnią tradycją. Prowadzimy zrównoważoną, potwierdzoną międzynarodowym certyfikatem PEFC gospodarkę leśną na ponad 7,6 mln ha powierzchni  naszego kraju. Systematycznie zwiększamy lesistość Polski z 21 proc. w roku 1945 do 29,6 % obecnie. Konsekwentnie realizujemy „Krajowy program zwiększania lesistości”, dzięki któremu do roku 2050 lesistość Polski wzrośnie do 33%. Cechuje nas samodzielność finansowa. Znaczną częścią naszego zysku dzielimy się ze społeczeństwem. Wspieramy m.in.: Budżet Państwa, samorządy terytorialne, Parki Narodowe; organizacje pozarządowe, wspieramy remonty lokalnych dróg oraz inne, ważne dla Państwa przedsięwzięcia. 
Nasze profesjonalne działania oraz wieloletnie doświadczenie w połączeniu z wiedzą i odpowiedzialnością za powierzony nam majątek są gwarancją bezpieczeństwa ekologicznego Polski.
                                                           PRACUJEMY W  ZGODZIE Z NATURĄ!