Olsza czarna (Alnus glutinosa) jako pierwsza wita wiosnę.  To właśnie ona wraz z leszczyną swym kwitnieniem zwiastują nadejście przedwiośnia – pierwszej z fenologicznych pór roku. Podobnie jak leszczyna jest gatunkiem rozdzielnopłciowym. Kwiaty żeńskie to niewielkie, bo mniejsze od pączka liściowego, karminowe szyszeczki, natomiast męskie to długie zwisające kotki, na początku barwy karminowej a z czasem żółtej.

Po zapyleniu kwiatostany żeńskie rozwijają się w charakterystyczne zdrewniałe nibyszyszeczki. Znajdują się w nich maleńkie nasionka, które są przysmakiem wielu gatunków ptaków, głównie czyży. Wysypują się zimą w dużej ilości i z prądem rzek mogą być przenoszone na znaczne odległości.
Liście olszy mają kształt okrągławy z wyraźnym wcięciem na wierzchołku. Przez cały czas pozostają zielone, z czasem ciemnieją i takie opadają na ziemię i trzeba przyznać, że nieco ponuro wpisują się w kolorystykę naszej jesieni.

Olsza czarna zwykle występuje jako domieszka w drzewostanach innych gatunków, zajmując najbardziej podmokłe i zabagnione stanowiska. Lite drzewostany tworzy jedynie w dolinach rzek i potoków. Są to miejsca zarezerwowane wyłącznie dla niej, gdyż jako jedyna z naszych gatunków bez problemu znosi tak wilgotne czy nawet mokre siedliska. W Nadleśnictwie Strzebielino drzewostany olszowe zajmują powierzchnię 237 ha, co stanowi zaledwie 1,4 % udziału. Mimo tak skromnego areału występowania jest gatunkiem powszechnie znanym a to za sprawą śródpolnych i śródłąkowych szpalerów, jakie tworzy wzdłuż rzek, rowów i kanałów.

Przez pierwsze 30 lat rośnie bardzo szybko ale jej przyrost ustaje zupełnie w wieku ok. 60-70 lat. Żyje krótko bo zaledwie 100-120 lat. Olsza wytwarza drewno o specyficznym pomarańczowo-czerwonym zabarwieniu. W dawnych czasach moczono je trzy lata w wodzie, po czym jeszcze dłużej suszono. Tak przygotowane nabierało twardości i stawało się doskonałym materiałem do produkcji mebli, sprzętów domowych i chodaków. Do niedawna wykorzystywane było do wędzenia mięsa i ryb prawdziwym dymem, zastąpionym obecnie chemicznymi substancjami smakowo-zapachowymi.

Wśród krajowych gatunków spotkamy jeszcze olszę szarą i zieloną. Areał ich występowania na naszym terenie jest znikomy. Olsza szara (Alnus incana)    występuje zaledwie w jednym drzewostanie na północno-zachodnim skraju Nadleśnictwa. Olsza zielona (Alnus viridis) to gatunek spotykany najczęściej w górach – w Bieszczadach porasta pasmo powyżej górnej granicy lasu, zajmując tym samym miejsce zarezerwowane zwykle dla kosodrzewiny.

Wśród parapsychologów olsza uważana jest za drzewo „złe”, gdyż działa demobilizująco, depresyjnie, zmniejsza odporność organizmu i utrudnia gojenie się ran. Chyba trudno się z tym zgodzić patrząc na malownicze szpalery w dolinach naszych rzek.