Lista aktualności Lista aktualności

Osy, pszczoły, trzmiele i szerszenie

Do błonkówek lub inaczej błonkoskrzydłych należą m.in. pszczoły, osy, mrówki, trzmiele i szerszenie. Cechą wspólną tych owadów są 2 pary błoniastych skrzydeł złączonych ze sobą specjalnymi haczykami. Błonkówki pełnią szalenie ważną rolę w przyrodzie, ponieważ zapylają wiele gatunków roślin. Powszechnie uważa się, że wraz z wyginięciem błonkówek zniknie całe życie na ziemi.

Na świecie żyje ok. 150 tys. gatunków błonkówek, natomiast w Polsce ok. 10 tys. gat. Z tego względu trudno poznać wszystkie gatunki, ba, nawet najlepsi specjaliści zajmują się pewnymi grupami tych owadów. Dziś spróbujemy nieco przybliżyć 4 spośród nich.

Największym spośród omawianych tu błonkoskrzydłych jest szerszeń europejski (Vespa crabo), zwany też szerszeniem groźnym. Jest to owad o imponujących rozmiarach – królowa osiąga nawet 3,5 cm długości. Jego ulubionym biotopem są lasy liściaste. Gniazda zakłada w dziuplach drzew lub w norkach ziemnych. Dość często spotykamy go w okolicach siedzib ludzkich, gdzie wybiera miejsca osłonięte np. okapy dachów czy dziury i zagłębienia w murach. Nierzadko zasiedla też skrzynki lęgowe. Budowę gniazda rozpoczyna samica-królowa, z czasem rolę tę przejmują robotnice a królowa zajmuje się wyłącznie składaniem jaj. Wielkość plastra może osiągać imponujące rozmiary – nawet 50 cm długości. Budowane jest z kawałków próchniejącego drewna wymieszanego ze śliną.
Szerszenie zachowują się agresywnie wobec innych owadów, które stanowią ich pokarm. Żywią się te owocami i sokami niektórych drzew.

Wielu z pewnością obawia się użądlenia tych dużych owadów. Faktycznie szerszeń posiada żądło, które na dodatek może być użyte wiele razy. Dawka toksyny jest jednak porównywalna z dawką pszczoły a samo użądlenie jest bardzo bolesne, ponieważ tak długie żądło wbijane jest głęboko. Same szerszenie nie są natomiast agresywne i pozostawione w spokoju zwykle nie atakują pierwsze.

Trzmiel kamiennik na kwiatach wrzosu (Fot. J. Kuczyńska)
Nieco inaczej bywa z podobnymi ale zdecydowanie mniejszymi osami. Te wykazują nierzadko agresywne zachowanie i lepiej trzymać się od nich z daleka. Trudno to jednak zrobić, gdyż występują pospolicie, praktycznie wszędzie a latem pojawiają się prawie zawsze, gdy planujemy posiłek na świeżym powietrzu.
Osy osiągają długość ok. 1,8 cm. Gniazda zakładają zwykle w ziemi, wykorzystując do tego nory innych zwierząt. Nierzadko budują je również na strychach i tym możemy przyjrzeć się dokładniej. Generalnie ma ono kształt kuli. W centrum znajduje się kilka plastrów z komórkami lęgowymi, z których wylęgną się przyszłe robotnice. Plastry te otoczone są kulistą powłoką z otworem wlotowym na samym dole. Całość zbudowana jest… z papieru, który osy samodzielnie wytwarzają z drewna i śliny. Są to owady roślinożerne a właściwie można powiedzieć, że „słodkożerne”, gdyż preferują nektar kwiatów , słodkie soki i dojrzałe owoce. Użądlenie osy jest bolesne, podobnie jak szerszeń, może to zrobić kilka razy, ale dla osoby, która nie jest uczulona nie stanowi zagrożenia.

O trzmielach pisaliśmy już wcześniej, zapraszamy więc do lektury artykułu „Rok w życiu trzmieli"

Rój dziko żyjących pszczół na słupku ogrodzeniowym (Fot. J. Kuczyńska)
I jeszcze słów kilka o błonkówkach, które są najbliższe człowiekowi czyli o pszczołach. Zwykle kojarzymy je z pasiekami rozstawionymi w pobliżu łanu kwitnących roślin: rzepaku, gryki czy w okolicach lip. To pszczoła miodna (Apis mellifera) produkuje tak smaczny i korzystny dla naszego zdrowia miód. Na świecie żyje ok. 20 tys. a w Polsce ok. 470 gatunków pszczół. Tylko część z nich została udomowiona, wiele z nich żyje w stanie dzikim. Leśne pszczoły zasiedlają dziuple drzewne i tam tworzą swoją złożoną a jednocześnie bardzo uporządkowaną strukturę społeczną.
Ciekawostką jest, że w odróżnieniu od powyżej opisanych gatunków, żądło pszczoły zakończone jest haczykami i po wbiciu w ciało ofiary pozostaje tam, powodując jednocześnie śmierć żądlącej.

I na koniec porada  - co zrobić w przypadku użądlenia? Osoby uczulone z pewnością muszą natychmiast udać się do lekarza, natomiast w większości wypadków wystarczą okłady z octu lub ze świeżo przekrojonej cebuli. Sprawdzone, działa.

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP)
Jesteśmy organizacją z ponad 90 letnią tradycją. Prowadzimy zrównoważoną, potwierdzoną międzynarodowym certyfikatem PEFC gospodarkę leśną na ponad 7,6 mln ha powierzchni  naszego kraju. Systematycznie zwiększamy lesistość Polski z 21 proc. w roku 1945 do 29,6 % obecnie. Konsekwentnie realizujemy „Krajowy program zwiększania lesistości”, dzięki któremu do roku 2050 lesistość Polski wzrośnie do 33%. Cechuje nas samodzielność finansowa. Znaczną częścią naszego zysku dzielimy się ze społeczeństwem. Wspieramy m.in.: Budżet Państwa, samorządy terytorialne, Parki Narodowe; organizacje pozarządowe, wspieramy remonty lokalnych dróg oraz inne, ważne dla Państwa przedsięwzięcia. 
Nasze profesjonalne działania oraz wieloletnie doświadczenie w połączeniu z wiedzą i odpowiedzialnością za powierzony nam majątek są gwarancją bezpieczeństwa ekologicznego Polski.
                                                           PRACUJEMY W  ZGODZIE Z NATURĄ!