W 2019 roku w Nadleśnictwie Strzebielino odnowiliśmy 118,79 ha lasu z tego z odnowień naturalnych pochodziło 62,79 ha. Czas pokaże, jak będzie to wyglądało w 2020 roku.

Na wstępie wyjaśnijmy może, że odnowienie naturalne to pojawienie się młodego pokolenia lasu z samosiewu lub odrośli. Każdy wycięty kawałek lasu musi być ponownie odnowiony. Ustawa o lasach daje nam na to 5 lat a okres ten został wydłużony właśnie ze względu na możliwość pojawienia się odnowień naturalnych. Jeśli zatem spotykacie wycięte a nieodnowione fragmenty lasu to nie znaczy, że zostały on zapomniane, lecz prawdopodobnie czekamy na pojawienie się odnowienia naturalnego. Na dużych otwartych przestrzeniach łatwiej radzą sobie gatunki pionierskie czyli brzoza, sosna czy osika, natomiast pod okapem drzewostanu macierzystego odnawiają się tzw. gatunki ciężkonasienne czyli buk i dąb.

Naturalny sposób odnowienia lasu ma szereg zalet. System korzeniowy drzew sadzonych ręką ludzką z oczywistych względów jest spłaszczony, co jest widoczne przez wiele lat, natomiast system korzeniowy siewek pochodzących z odnowień naturalnych lub nawet z siewu sztucznego jest rozłożony przestrzenie. Jest to korzystniejsze dla drzewka, zapewnia mu lepszy rozwój, większą stabilność a także możliwość wytworzenia korzenia palowego, tak ważnego w latach suszy. Przez przygotowanie drzewostanu macierzystego odpowiednimi cięciami można rozmnożyć najlepsze i najsilniejsze osobniki i co ważne, przystosowane do lokalnych warunków. Samosiew często pojawia się i rozwija pod okapem drzewostanu macierzystego. W ten sposób zachowany jest mikroklimat lasu, osłona gleby i ciągłość istnienia lasu. Najlepszym tego przykładem w Nadleśnictwie Strzebielino są drzewostany bukowe. Odnowienia naturalne lepiej bronią się przed presją zwierzyny. Nie bez znaczenia jest też fakt, że jest to najtańszy sposób odnowienia lasu.

Niestety, taki sposób odnowienia napotyka też pewne trudności. Młody las pochodzący z odnowienia naturalnego rośnie wolniej. Nie jest to korzystane, ponieważ pierwsze lata młodego pokolenia są najtrudniejsze, wymagają najwięcej troski i pielęgnacji. Las z sadzenia rośnie szybciej co w praktyce oznacza, że lepiej radzi sobie z konkurencją chwastów i siewek innych gatunków drzew i z chorobami. Natura nierzadko rozdaje bardzo obficie. Przegęszczone odnowienia naturalne sosny narażone są ze strony chorób grzybowych, szczególnie osutki, która potrafi zniszczyć całe połacie samosiewów. Odnowienie danej powierzchni uzależnione jest od urodzaju nasion a te mogą zdarzać się dość rzadko: u sosny średnio co 3 lata, u dębów co 5 lat a u buka zwykle co 8 lat! Istnieje zatem ryzyko zachwaszczenia się nieodnowionych powierzchni a wtedy wprowadzenie nowego pokolenia jest znacznie utrudnione.

Przyjrzyjmy się jeszcze specyfice najważniejszych drzew. Sosna jest gatunkiem światłożądnym, stąd odnawia się na zrębach a dominuje tu obsiew boczny z przyległych dojrzałych drzewostanów. Nasiona przenoszone są przez wiatr na odległość mniej więcej dwóch wysokości drzewostanu. Podobnie rzecz się ma z brzozą i modrzewiem. Świerk dobrze czuje się pod okapem przerzedzonego drzewostanu, należy jednak pamiętać, by szybko odsłonić młode pokolenie, gdyż traci kondycję i żywotność. Dąb jest gatunkiem bardzo trudnym w odnowieniu naturalnym. Młode pokolenie rośnie bardzo wolno, przegrywa konkurencję z chwastami i bardziej dynamicznym bukiem, dlatego wymaga częstej pielęgnacji przez kilka czy nawet kilkanaście lat. Ponieważ jego nasiona są ciężkie, mamy tutaj do czynienia z tzw. obsiewem górnym. Młode pokolenie musi być bardzo szybko odsłonięte, gdyż brak światła powoduje zanik samosiewów. W warunkach naszego nadleśnictwa najlepiej odnawia się buk a łany młodników bukowych to stały element tutejszego krajobrazu. Jest wytrzymały na ocienienie i przez kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat młode pokolenie rozwija się pod osłoną starego drzewostanu.