Kwitnienie i rozwój liści rozpoczyna się średnio o 6 dni wcześniej, zaś opadanie liści o 4,5 dnia później. Oznacza to wydłużenie okresu wegetacyjnego o 10 dni. Wariant optymistyczny zmian klimatu zakłada, że do 2100 roku średnia temperatura wzrośnie o 0,2-1,8^oC, zaś pesymistyczny, że o 2,6-4,8^oC. Z ociepleniem klimatu związany jest inny układ opadów a mianowicie po długich okresach deszczowych nastąpią równie długie okresy suszy. Taka sytuacja znacząco wpływa na las. Trudny los czeka tzw. gatunki borealne czyli sosnę, świerka, modrzewia i brzozę a są to gatunki, które obecnie zajmują 75% naszych lasów. Przewiduje się, że ich miejsce zajmą dęby, buk, jawor, lipa a spośród gatunków iglastych jodła.

Należy dążyć do tworzenia drzewostanów mieszanych, zarówno pod względem gatunkowym jak i wiekowym. W miejsce monokultur sosnowych czy świerkowych powinny powstawać wielogatunkowe drzewostany o większym udziale gatunków liściastych. Dużą rolę w kształtowaniu stabilnych drzewostanów upatruje się w naturalnym odnowieniu lasu oraz odnowieniu lasu siewem. Rozważa się też szersze wprowadzanie do lasu nieinwazyjnych gatunków obcych jak daglezja czy robinia akacjowa.

Udział sosny w polskich lasach stanowi obecnie prawie 60% . Dla tego gatunku opisane powyżej zmiany klimatu oznaczają zanik na ok. 30-60% obecnie zajmowanego areału. Nietrudno wyobrazić sobie, co to w praktyce oznacza. Już dziś na południu Polski obserwujemy niespotykane dotychczas zjawiska. Poważnym problemem stała się gradacja kornika ostrozębnego. Na masową skalę obserwuje się występowanie na sośnie jemioły, co do niedawna zdarzało się sporadycznie i traktowane było raczej jako ciekawostka. Posadzona kilkadziesiąt lat temu sosna nie musiała wytwarzać palowego systemu korzeniowego. Dziś w dobie długotrwałych okresów suszy i obniżania się poziomu wód gruntowych cierpi z powodu braku wody.

Wybitnie borealnym gatunkiem jest świerk. Już od kilku dekad widoczna jest jego słaba kondycja, czego następstwem jest masowe zamieranie czy podatność na ataki owadów, chociażby dobrze znanego kornika drukarza. Wzrost temperatury i długie okresy suszy są dla tego gatunku zabójcze. Należy spodziewać się jego dalszego wycofywania z nizin i niższych partii gór.

W gronie gatunków zagrożonych mamy jeszcze modrzewia. Choć jego udział w lasach jest niewielki, to stanowi cenną domieszkę biocenotyczną, znacznie podnoszącą bogactwo, różnorodność i zasobność naszych lasów.

Spośród gatunków liściastych najbardziej zagrożona zmianami klimatu wydaje się być brzoza. Jest to typowy gatunek pionierski, który pojawia się wszędzie jako pierwszy i daje radę tam, gdzie jest trudno. Czy jednak poradzi sobie z wyższymi temperaturami, skoro jest to typowy gatunek dalekiej północy?

Co w zamian? Wśród gatunków iglastych sporą nadzieję upatruje się w jodle. Nie zapominajmy jednak, że jej udział w polskich lasach stanowi zaledwie 2%. Czy jest zatem w stanie zastąpić sosnę, świerka i modrzewia, które wspólnie zajmują 2/3 areału?

Największe nadzieje wiąże się z gatunkami liściastymi. Z pewnością w Nadleśnictwie Strzebielino sztandarowym gatunkiem jest buk. Obecnie zajmuje prawie ¼ powierzchni, czuje się tu świetnie i doskonale odnawia się naturalnie.  Pamiętać jednak należy, że jest to gatunek, który nie występuje w całej Polsce, gdyż centralna część jest obszarem poza jego naturalnym zasięgiem.

Naukowcy przewidują znaczące zwiększenie areałów zajmowanych przez dęby: szypułkowy i bezszypukowy. Wiedzieć jednak trzeba, że obecnie dęby zajmują w Polsce ok. 8% w dodatku najżyźniejszych gleb. Przewiduje się, że z czasem zajmować będą również uboższe siedliska.

W gronie gatunków liściastych sporą szansę upatruje się w tych, które do tej pory miały marginalne znaczenie a mianowicie w jaworze, lipie i grabie.

Co zatem dalej? W jaką stronę powinny iść polskie lasy? Przede wszystkim należy dążyć do tworzenia drzewostanów mieszanych, zarówno pod względem gatunkowym jak i wiekowym. W miejsce monokultur sosnowych czy świerkowych powinny powstawać wielogatunkowe drzewostany o większym udziale gatunków liściastych. Dużą rolę w kształtowaniu stabilnych drzewostanów upatruje się w naturalnym odnowieniu lasu oraz odnowieniu lasu siewem. Rozważa się też szersze wprowadzanie do lasu nieinwazyjnych gatunków obcych jak chociażby daglezji czy robinii akacjowej.

Temat procesów zachodzących w przyrodzie wskutek zmian klimatycznych jest wyjątkowo aktualny i z pewnością będziemy do niego wracać.