Lista aktualności Lista aktualności

Dlaczego lubię młody las

Koniec marca i kwiecień to pora sadzenia nowego lasu. To chyba najgorętszy okres w pracy leśników – czasu jest mało, trzeba wykorzystać wilgoć w glebie i zdążyć przed rozwojem liści a z drugiej strony pracę trzeba wykonać solidnie, wszak posadzone drzewo być może będzie rosło 100 i więcej lat. Pora ta skłania do rozważań nad bogactwem życia w młodym lesie.

Każdy zrąb to duża zmiana w leśnym środowisku. Czy jest to zmiana tylko na gorsze? Przyjrzyjmy się zagadnieniu na przykładzie ptaków. Co prawda szereg gatunków związanych z drzewami traci miejsce gniazdowania, lecz inne zyskują terytorium niezbędne do właściwego funkcjonowania. Las bogaty to las różnorodny czyli taki, w którym występują fragmenty różnowiekowe, wielogatunkowe, wielopiętrowe, liczne strefy ekotonowe, poprzetykany obszarami otwartymi i podmokłymi itp. Otwarta przestrzeń to atrakcyjne miejsce polowania szeregu ptaków drapieżnych i sów. Swoje gniazda zakładają tutaj ptaki terenów otwartych: pliszka siwa i białorzytka a w szczególności potrzebujące dużych zrębów: skowronek borowy zwany lerką i lelek kozodój. Pozostaną tam do czasu wyrośnięcia drzew w młodnik, a wtedy... poszukają nowego zrębu. Skraj zrębu to typowa strefa ekotonowa. Pojawią się zatem gatunki charakterystyczne zarówno dla zwartych drzewostanów jak i otwartych przestrzeni a więc świergotek drzewny i trznadel. Pozostawiane na zrębie kępy krzewów i podrostów chętnie zasiedla dzierzba gąsiorek. Drzewa rosnące na skraju drzewostanu to ulubione miejsce gniazdowania dużych ptaków takich jak bielik czy kruk. Może pojawić się też mniejszy kobuz, który chętnie poluje na zrębie na młode gryzonie i ważki. Rosnące w uprawie a potem w młodniku drzewa to doskonałe miejsce gniazdowania kolejnej grupy gatunków: gajówki, kapturki, śpiewaka, kosa, pierwiosnka, piecuszka, makolągwy, pokrzywnicy, dzwońca, zięby i innych.

Samica kosa (Fot. J. Kuczyńska)

Szacuje się, że ptaki gniazdujące w lasach Polski obejmują grupę kilkudziesięciu gatunków. Uznać zatem można, że gama gatunków wymienionych powyżej czyli zasiedlających zręby, uprawy i młodniki jest duża. Dla niektórych gatunków tereny otwarte i młody las są wręcz niezbędne do życia.

Ważka to owad terenów otwartych (Fot. J. Kuczyńska)

Analogicznie rozważania można przeprowadzić dla świata roślin, owadów, ssaków i innych stworzeń. Okaże się, że w każdej z tych grup znajdują się gatunki, które upodobały sobie zręby, uprawy i młodniki. Trzeba sobie uświadomić, że rezygnacja ze zrębów i młodego lasu oznacza rezygnację z tej puli gatunków a w konsekwencji oznacza las uboższy o te gatunki. Bo las bogaty to las różnorodny czyli taki, w którym występują fragmenty różnowiekowe, wielogatunkowe, wielopiętrowe, liczne strefy ekotonowe, poprzetykany obszarami otwartymi i podmokłymi wraz z całym światem roślinnym i zwierzęcym preferującym te wszystkie siedliska.

Zrąb w Leśnictwie Barłomino (Fot. J. Kuczyńska)