Lista aktualności Lista aktualności

Bielik – największy ptak polskich lasów

Już w styczniu odbywa toki, po czym przystępuje do lęgów. Do życia potrzebuje dwóch środowisk: lasu, gdzie zakłada gniazdo i dużego akwenu wodnego, gdzie zdobywa pokarm. Kiedyś na skraju wyginięcia, dziś jego populacja jest stosunkowo liczna i stabilna.

Bielik (Haliaeetus albicilla) jest największym ptakiem gniazdującym w Polsce – jego waga może wynosić do 7 kg a rozpiętość skrzydeł osiąga nawet 250 cm. W żargonie ornitologicznym mówi się, że to latające wrota od stodoły. Szerokie, zakończone wyraźnymi „palcami” skrzydła, potężny dziób, stosunkowo krótki, klinowato zakończony ogon to charakterystyczna sylwetka bielika w locie. Młode, niedojrzałe osobniki są całe ciemne, w wieku 4-5 lat ich ogon staje się biały, głowa i szyja jaśnieją a dziób przybiera kolor żółty. Wtedy też osiąga dojrzałość płciową. Jest ptakiem długowiecznym, może osiągnąć wiek ponad 30 lat a przeciętna długość życia bielika to 12-21 lat.


Fot. Szerokie, zakończone długimi palcami skrzydła, krótki i klinowato zakończony ogon to typowa sylwetka bielika w locie (Fot. J. Kuczyńska)
Bieliki bardzo wcześnie przystępują do lęgów. Gniazdo zaczynają budować niekiedy już we wrześniu a toki odbywają właśnie teraz czyli w styczniu. Zwykle wykorzystują to samo gniazdo przez wiele sezonów, rozbudowując je każdego roku. Po wieloletnim użytkowaniu osiąga imponującą wielkość a jego waga może dochodzić do 1 tony. Bardzo widowiskowe są ich toki – para ptaków krąży wysoko nad ziemią, po jakimś czasie łapie się szponami, po czym wirując i koziołkując opadają ku ziemi. Bieliki składają zwykle 2-3 jaja, i jak to zwykle bywa u tak dużych ptaków, wysiadywanie trwa bardzo długo, bo prawie 40 dni. Po wykluciu piskląt rodziców czeka okres wytężonej pracy, gdyż młode pozostają w gnieździe ponad 2,5 miesiąca a w tym czasie każde z nich zjada ok. 50 kg jedzenia. Potem jeszcze przez miesiąc dokarmiane są przez rodziców. Nie dziwi zatem fakt, że bieliki wyprowadzają jeden lęg w roku. Tak duży ptak potrzebuje wielkiego rewiru lęgowego. Zwykle zajmuje on powierzchnię 100 km2 przy czym zdecydowanie preferuje duże kompleksy leśne. Wielkość terytorium a tym samym ilość par przypadająca na 100 km2 zmienia się w zależności od dostępności pokarmu a największe zagęszczenie osiąga na Mazurach i nad Zalewem Szczecińskim. Bielik jest tzw. ptakiem dwuśrodowiskowym – gniazduje w lesie, natomiast poluje na wodzie. Jego głównym pokarmem są ryby i ptaki wodne, zimą natomiast istotne miejsce w jego jadłospisie zajmuje padlina.


Fot. Gniazdo bielika (Fot. J. Kuczyńska)
W XX w. populacja bielika w Polsce liczyła zaledwie kilkanaście par lęgowych i znalazła się na skraju wyginięcia . Było to wynikiem powszechnego tępienia drapieżnika a także stosowania środków ochrony roślin w rolnictwie, głównie DDT. Szczęśliwie w latach 80 ubiegłego wieku zaczęła się odbudowywać i dziś szacowana jest na 1000-1400 par. Korzystne trendy liczebności skutkowały tym, że w "Czerwonej liście ptaków Polski" bielik ma status gatunku najmniejszej troski. W rejonach największej koncentracji dochodzi pomiędzy bielikami do walk terytorialnych i zdarza się, że niekiedy kończy się śmiercią jednego z ptaków. Na takich terenach dodatkowo część bielików nie przystępuje do lęgu z uwagi na brak własnego terytorium.
Jest objęty ochroną gatunkową. Dodatkowo wokół gniazda tworzy się strefy ochronne: ścisłą w promieniu 200 m od gniazda i czasową – 500 m od gniazda. Pierwsza z nich objęta jest całorocznym zakazem wstępu, w drugiej nie wolno przebywać w okresie od 1 stycznia do końca lipca.

Od zarania dziejów orły budziły podziw a tym samym znajdowały szczególne miejsce w wierzeniach, kulturze, symbolice i heraldyce. To nie przypadek, że są godłem w 25 państwach. Przyjmuje się, że to właśnie wizerunek bielika jest godłem naszego kraju.

 

 

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP)
Jesteśmy organizacją z ponad 90 letnią tradycją. Prowadzimy zrównoważoną, potwierdzoną międzynarodowym certyfikatem PEFC gospodarkę leśną na ponad 7,6 mln ha powierzchni  naszego kraju. Systematycznie zwiększamy lesistość Polski z 21 proc. w roku 1945 do 29,6 % obecnie. Konsekwentnie realizujemy „Krajowy program zwiększania lesistości”, dzięki któremu do roku 2050 lesistość Polski wzrośnie do 33%. Cechuje nas samodzielność finansowa. Znaczną częścią naszego zysku dzielimy się ze społeczeństwem. Wspieramy m.in.: Budżet Państwa, samorządy terytorialne, Parki Narodowe; organizacje pozarządowe, wspieramy remonty lokalnych dróg oraz inne, ważne dla Państwa przedsięwzięcia. 
Nasze profesjonalne działania oraz wieloletnie doświadczenie w połączeniu z wiedzą i odpowiedzialnością za powierzony nam majątek są gwarancją bezpieczeństwa ekologicznego Polski.
                                                           PRACUJEMY W  ZGODZIE Z NATURĄ!